Hava sıcaklığı ve kuraklık Balık Gölünde su seviyesini çok düşürdü, dolayısıyla ilçemizde son zamanlarda olduğundan fazla su sıkıntısı yaşanmasına neden oldu.
Öncelikle su sıkıntısı olmasa bile yaşam şekli ve alışkanlık haline getirilmesi gereken israfı önlemek adına su tasarrufunu hep birlikte yapmaya çalışmalıyız. Kaldıki, Anlayabilirsek bugün yaşanan kuraklık ve sıkıntılar, uzun vadede neler yapılması gerektiğine birer uyarı niteliğindedir.
Doğubayazıt’ın kısa vadede acilen alternatif su kaynağı bulması gerekir. Bulması gerekir, çünkü kaynak bulunmadığı takdirde heran bu günleri çok arayacağımızın sinyalleri çoktan verilmektedir.
1986 yılında inşaatına başlanıp 1989 yılında ilçeye 60 kilometre mesafeden getirtilen, 300 lt/sn Balık Gölü içme suyunun, nüfusun olağanüstü artışı ve sulama suyunun da olmamasından kaynaklı tüketimi de dikkate alınarak Doğubayazıt’a yetmediği açık ve net bir şekilde başta yetkililer olmak üzere hepimizce bilinmektedir.
Balık Gölü içme suyu ilçeye getirildiği yıllarda 35 bin nüfusu olan Doğubayazıt bugün 100 bine yakın nüfusa gelmiş ayrıca güzergahta bulunan köylerin içme suyu ve sulama suyu olarak kullanımı ile birlikte mevcut tüketime cevap verecek kapasitesi çoktan aşılmıştır.
Kaldı ki, yıllardır gerek mahalli basında ve gerekse Balık gölünde inceleme ve araştırma yapan bilim adamları ve ilgili kurumlar Balık gölünün bir an önce koruma altına alınmasını, su kaçaklarının önlenmesini tespit ve talep etmektedirler.
Bu kadar yazılıp çizilmesine ve bu kadar israrla uyarıların yapılmasına rağmen, Balık Gölünde kayda değer hiç bir önlem ve çalışma yapılmamış olmasına ne demeli bilmiyoruz.
Şimdi tez zamanda yapılması gerekenlerden bazıları, Örneğin; Orman ve Su İşleri Bakanlığının “İÇME-KULLANMA SUYU HAVZALARININ KORUNMASINA DAİR YÖNETMELİK” te belirtilen esaslar doğrultusunda göl havzası korunmalı ve iyileştirilmelidir.
DSİ Balık gölünde daha önce yaptığı çalışmalara ilaveten su kaçaklarını önleyici tedbir almalı ve yatırım planları yapmalıdır.
Belediye isale hattı dahil kayıp ve kaçaklarla mücadelesini daha yoğunlaştırmalıdır.
Asıl ikinci önemli mesele mevcudu koruyup, kısa zaman sonra Doğubayazıt’ın susuz kalma ihtimali üzerinde uzun vadede çalışma yapılmalıdır.
Sıkıntıların sinyal verdiği, nüfusun artarak devam ettiği bu duruma yeni arayışların olmaması, kısa zaman sonra, ilçenin susuz kalacağını görmemek olur.
Netice olarak, Belediyenin tez elden yeni ve cazibeli su kaynakları bularak ilçeyi rahatlatacak arayışlara girmesi gerekir.
Kuyu ve Elektrik enerjisi ile temin edilen, yani motorlar vasıtasıyla çıkarılan ve depolara aktarılan su, çok pahalıya mal olmaktadır.
Doğubayazıt'ın olağanüstü artan nüfusu ile mevcut kaynaklar değerlendirildiğinde, uzun vadede su sıkıntısının devam edeceği öngörülüp, tedbirlerin bu doğrultuda alınması gerekmektedir.
Doğubayazıt'ın çevresinde ve mevcut yerleşim alanı içinde, ilçeye cazibeli, masrafsız akacak yeterli su kaynağı bulunmamaktadır.
Şu bir gerçek ki; Doğubayazıt gerek sulama ve gerekse içme suyu açısından çok şanssız bir ilçedir..
O bakımdan, Belediyelerin ve Belediye başkanlarının en fazla sıkıntı yaşadığı konu, içme suyu konusudur.
Balık Gölü içme suyu Doğubayazıt’a verildiği tarihten itibaren Belediye maddi ve manevi her yönü ile rahatlamış ve bu rahatlık devam ederken, uzun vadede yeni kaynak arayışlarına gidilmeyerek, bugünkü sıkıntının olacağı ön görülmemiştir.
Netice olarak;
1. Balık gölü Doğubayazıt içme suyu için çok önemlidir, ama tek başına kuraklık olmasa bile artık yetersizdir.
2. Diyadin, Van, Çaldıran ve Muradiye gibi il ve ilçelerden Cazibeli, yani masrafsız içme suyu ve sulama suyu getirtilebilir mi? Çalışması yapılmalıdır.
Ön etüt ve araştırma için Bölge Müdürlükleri ve üniversitelerin ilgili uzmanları ile teknik araştırmalar yapılmalıdır. Günümüzde teknolojik yeniliklerle Türkiye’nin her tarafında, uzak mesafeler olsa bile dağların ardından tüneller ve barajlar yapılarak sorunlar çözülebilmektedir.
3. Çalışmalar yapılarak, Elde edilen bilgi ve veriler ile Belediyenin istek ve talepleri Bakanlık ve ilgili makamlara iletilip, takibi ile konunun aciliyeti gündemde tutulmalıdır.
4. Yukarıda belirttiğimiz üzere Balık gölü su havzası korumaya alınmalı, DSİ acil olarak su kaçakları konusunda çalışma yapmalıdır.
5. Son günlerde Su sıkıntısının aza indirilmesine çalışan Belediye Balık gölü isale hattında gerek iyileştirme ve gerekse insan eli ile verilen tahribat ile arızalarların giderilmesine çalışıyor.
Doğal arızalar olacaktır ancak, su taşıyan borulara, isale hattındaki su odalarına zarar vermek anlaşılır bir şey değildir. Bu konuda halkın bilgilendirilme ve bilinçlendirilmesine yönelik çalışmalar yapılmalıdır.
Son olarak, Kurak geçen bu günlerde değil, her zaman tasarrufu yaşam şekli olarak alışkanlık haline getirip israfı önlemeye katkı verilmelidir.
Su konusu ilçenin ortak ve çok önemli sorunudur. Hep birlikte konuyu gündemde tutarak, Yetkili, ilgili ve Siyasi Partiler ile tüm Sivil Toplum Kuruluşları çalıştay ve toplantılar yaparak, çözüm üretmeye yardımcı olmalıdır.
Tekraren belirtelim:
“ALTERNATİF SU KAYNAKLARI OLMAZ İSE BALIK GÖLÜ DOĞUBAYAZIT’IN İÇME SUYU İHTİYACINI KARŞILA MI YOR”
