Prof. Dr. Mehmet Halil Çiçek: “Celâlî, kadim medrese geleneğinin son büyük halkalarından biridir.”
Milad Derneği tarafından düzenlenen “Vefatının 4. Yılında Seyda Molla Musa Celâlî’yi Anma Programı”, Doğubayazıt İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü Konferans Salonu’nda geniş bir katılımla gerçekleştirildi. Bölgenin yetiştirdiği büyük âlimlerden olan Celâlî’nin ilmi mirası, hayatı ve Şark medreselerine katkıları, program boyunca farklı yönleriyle ele alındı.
Kur’an Tilavetiyle Başladı
Program, Kur’an-ı Kerim’in nuruyla başladı.
2023 ve 2025 TRT1 Kur’an-ı Kerim Güzel Okuma Yarışması gün birincisi ve 2014 Doğu Anadolu Ezan Güzel Okuma Birincisi olan Hafız Mahmud İDİ’nin Al-i İmrân Suresi’nden okuduğu ayetler, salondaki davetlilere duygu dolu anlar yaşattı.
Milad Derneği Başkanı Geçit: “Celâlî, ömrünü ilme adamış mütevazı bir alimdir”
Programın açılışında konuşan Milad Derneği Başkanı ve Seyda’nın oğlu Prof. Dr. Mehmet Salih Geçit, Seyda Molla Musa Celâlî’nin Doğu medrese geleneği içindeki yerini anlatarak şunları söyledi:
“Seyda, mütevazılığı, engin ilmi ve yetiştirdiği binlerce talebeyle bu bölgenin ilim tarihinde müstesna bir yere sahiptir. Ahmed-i Hânî geleneğinin, Şeyh Muhammed Celâlî, Halife Yusuf ve oğlu Şeyh Mustafa’dan sonraki en büyük halkasını temsil eden Seyda Molla Musa Celâlî, bu köklü âlimler silsilesini günümüze taşıyan nadir şahsiyetlerden biridir. Onun ilme adanmış ömrü, bugün de yol göstermeye devam etmektedir.”
Sinevizyon Gösterimi: Bir Ömre Sığan İlim
Ardından Celâlî’nin hayatının anlatıldığı sinevizyon gösterimi sunuldu.
1938’de Doğubayazıt’ın Telçeker köyünde dünyaya gelen Celâlî’nin 55 ciltlik eser bıraktığı, kadim medrese kültürünü güçlü bir şekilde temsil ettiği ve yüzlerce talebe yetiştirdiği vurgulandı.
Prof. Dr. Mehmet Halil Çiçek’ten Derinlikli Bir Konferans
Programın ana bölümünde, Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Halil Çiçek, “Seyda Molla Musa Celâlî ve Şark Medreseleri” başlıklı kapsamlı bir konferans verdi.
Çiçek, konuşmasında İslam ilim geleneğinin Suffa Medresesi ile başladığını belirterek; Kürt âlimlerin İslam düşüncesine yaptığı katkılara dikkat çekti. Said Nursî, Molla Gürani, İbnü’s-Salah ve Feqiyê Teyran gibi isimlerin ilim tarihindeki önemine değindi.
Celâlî Hazretleri için “kadim medrese geleneğinin son büyük halkalarından biri” nitelemesini yapan Çiçek şöyle konuştu:
“Celâlî, ilmî birikimi, tefsir alanındaki derinliği ve oryantalist iddialara ilmi cevaplarıyla, Şark medreselerinin ilmi mirasını geleceğe taşıyan köprü bir şahsiyettir. Yazdığı haşiyeler ve yetiştirdiği talebeler, bu mirasın en somut göstergesidir.”
İlahi ve Kasidelerle Manevi Atmosfer
Konferansın ardından Ahmet Yesevi Camii ve Seyda Molla Musa Medresesi İlahi Grubu, Seyda tarafından kaleme alınan ilahi ve kasideler seslendirildi. Programın manevi atmosferi dinleyicilerden büyük beğeni topladı.
Hediye Takdimi ve Kapanış
Programın sonunda, Celâlî’nin en önemli eserlerinden olan, Medâriku’l-Envâr tefsirine yazdığı on ciltlik Evzâhu’l-Mesâlik adlı haşiyesine atıfta bulunularak, Prof. Dr. Mehmet Halil Çiçek’e hediye takdim edildi.
Milad Derneği Başkanı Prof. Dr. Geçit, kapanış konuşmasında “Seyda Molla Musa Celâlî’nin ruhu şad olsun. Öğrencileri, ailesi ve evlatları olarak bizler örnek şahsiyet olarak topluma ışık tutan seydamızın mirasını devam ettirmeye kararlıyız. Onun açtığı ilim yolu Doğu’nun medreselerinde ışık olmaya devam edecektir.” ifadelerini kullandı.
